سپاه پاسداران، برای پاسداری از انقلاب اسلامی، از ابتدای تشکیل، یک نهاد سیاسی، نظامی و فرهنگی بوده و با همین نگرش با اصل 150 قانون اساسی رسمیت یافته است. اساسنامه سپاه نیز بر همین اساس در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و مأموریت های آن تعریف شد.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، پیش از آنکه یک سازمان باشد، یک نهاد است و بر اساس همین ویژگی نهادی اش، در هر زمان و در هر مکان، هر نوع اقدام لازم با هر نوع ماهیت و جهتی را که ضرورت داشته باشد، باید برای حفظ انقلاب و پیشبرد آن انجام دهد. سپاه صرفاً ماهیتی نظامی ندارد که فقط بخواهد با تهدیدات نظامی مقابله کرده و به اقدامات مسلحانه علیه نظام اسلامی پاسخ دهد.

سپاه هر لحظه باید آمادگی داشته باشد تا به انواع تهدیدات سخت، نیمه سخت و نرم پاسخگو باشد. در کنار این مهم، کمک به عمق بخشی داخلی و خارجی از دیگر مأموریت های سپاه پاسداران به حساب می آید.

سپاه نقش مهمی را در پیشبرد اهداف انقلاب بر عهده دارد. سپاه باید از هر نوع انحرافی در مسیر انقلاب جلوگیری کند. سپاه باید با توطئه های داخلی و خارجی و هر نوع فتنه و از سوی هر کس در شرایط لازم برخورد کند.

اگر سپاه غیر از این باشد و غیر از این عمل کند، آنگاه سپاه، پاسدار انقلاب اسلامی نخواهد بود. برای فهم دقیق تر از هویت سپاه، سخنان رهبر فرزانه انقلاب، مقام معظم فرماندهی کل قوا در این خصوص بسیار راه گشا است.

معظم له در سال گذشته و به مناسبت سوم شعبان(روز پاسدار)، در بیانات شان در دیدار با فرماندهان و مسئولان سپاه پاسداران، هویت سپاه را اینگونه تشریح و تبیین فرمودند: «... امروز من عرض کنم هویت سپاه که هویت پاسداری است، به معنای یک مفهوم محافظه کارانه تلقی نشود. پاسداری یعنی نگه داشتن، حفظ کردن. این حفظ کردن را می توان با یک تفسیر محافظه کارانه معنا کرد. یعنی بگوییم وضع موجود انقلاب را حفظ کنیم؛ من این را نمی گویم. حفظ انقلاب به معنای حفظ وضع موجود نیست، چرا؟ چون انقلاب در ذات خود یک حرکت پیش رونده است، آن هم پیشرفت پرشتاب. به کجا؟ به سمت هدف های ترسیم شده. هدف ها عوض نمی شوند. این اصول و ارزش هایی که بر روی آن بایستی ایستادگی کرد و برای آن جان داد، اصول و ارزش هایی هستند که در اهداف، مشخص شده اند. هدف نهایی، تعالی و تکامل و قرب الهی است. هدف پایین تر از آن، انسان سازی است؛ هدف پایین تر از آن ایجاد جامعه اسلامی است، با همه مشخصات و آثار که استقرار عدالت در آن باشد، توحید باشد، معنویت باشد. اینها اهداف هستند. این اهداف عوض شدنی نیستند؛ ... در این جهت. انقلاب پیش رونده و پیش برنده است. حفظ انقلاب یعنی حفظ همین حالت پیش روندگی و پیش برندگی. پاسداری از انقلاب، به این معناست.»

تأمل در این بیانات که برای سپاه در حکم تدابیر قلمداد می شود، به خوبی نشان می دهد که سپاه پاسداران چه مجموعه ای از فعالیت ها را در حوزه های گوناگون اعم از سیاسی، نظامی، فرهنگی، امنیتی، اقتصادی و ... باید انجام دهد تا بتوان به آن سپاه گفت. سپاه باید سپاه باشد و سپاه آنگاه سپاه خواهد بود که به هویت خود که هویت پاسداری است، توجه کند.